برنامه های تبلیغی و ترویجی:
برنامه های اذانگاهی (قرائت قرآن و مکبری)
با توجه به حضور پر شور و استقبال عموم جهت شرکت در نماز جماعت در این مکان مقدس به جهت اهمیت و جایگاه این پایگاه عظیم تشیع و تأثیر مضاعف، اجرای زنده تلاوت قران کریم و اذان توسط قاریان ممتاز و برجسته استانی، کشوری و بین المللی از وظایف و اقدامات مهم دارالقرآن الکریم مسجد مقدس می باشد تا بتواند خاطره ای ماندگار از استماع کلام الهی در اذهان نمازگزاران ثبت و ضبط نماید. تأمین مکبرین نمازهای جماعت در اماکن مختلف مسجد مقدس از جمله مسجد مقام، صحن جامع مهدوی مسجد حضرت زهرا سلام الله علیها و شبستان کربلا در ۳ افق شرعی هر روز یک ربع قبل از اذان از دیگر فعالیتهای دارالقرآن محسوب می گردد.
طرح تدبّر
در این طرح که در ماه مبارک رمضان ۱۴۳۸ آغاز گردید ، کارشناس محترم تفسیر قبل از تلاوت آیات روح بخش اذانگاهی ظهر، به بیان نکات مهم تفسیری آیات با رویکرد سبک زندگی قرآنی پرداخته و سپس آیات منتخب، توسط قاری محترم تلاوت می گردد.
طرح ترجمان وحی
در راستای فهم و درک بیشتر آیات کلام الهی، ترجمه آیات منتخب که توسط قاری محترم تلاوت می گردد، بعد از قرائت پخش می شود. انجام این طرح باعث توجه نمازگزاران و مستمعین به معانی و معارف شگرف آیات نورانی قرآن کریم می گردد.
محافل قرآنی
ما اگر بخواهیم کل امت با قرآن انس بگیرند، باید تلاوت قرآن را در جامعه باب کنیم. اگر تالیان کلام الله در جامعه توانستند با زمزمه ی ملکوتی و صحیح و پرجاذبه، این آیات کریمه را تلاوت بکنند، دل مردم با قرآن انس می گیرد و به قرآن نزدیک می شود. مردم ما برای ارتباط با قرآن آماده هستند.“ (بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با قاریان قرآن ۱۳۷۰/۱/۲۲ )
در راستای اجرای منویات مقام معظم رهبری برگزاری محافل بزرگ قرآنی یکی از برنامه های متداول قرآنی دارالقرآن الکریم مسجد مقدس شامل تلاوت مجلسی قرآن، ابتهال خوانی، اجرای برنامه حفظ و تواشیح، بیان مفاهیم و تفسیر آیات، توسط قاریان، حافظان و اساتید برجسته و ممتاز کشوری و بین المللی حول محور یک موضوع همراه با برگزاری مسابقه ،اهدای جوائز و… در مناسبت ها وایام خاص، اعیاد و وفیات می باشد.
ختم تلاوت نور، صلوات، اذکار و ادعیه
ختم قرآن، صلوات، اذکار و ادعیه به صورت حضوری و غیر حضوری جهت سلامتی و تعجیل در فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و هدیه به ارواح مطهر اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام در فضای صحن جامع مهدوی، شبستان قرآنی و شبستان حضرت زهرا سلام الله علیها برگزار می گردد. در برنامه ختم قرآن حضوری، صفحات قرآن کریم به صورت تک برگی و با طراحی زیبا در اختیار مراجعین محترم قرار می گیرد و این عزیزان در جایگاهی که برای آنان در نظر گرفته شده مستقر می شوند و در فضای معنوی مسجد به تلاوت آیات کلام الهی می پردازند. همچنین عزیزانی که فرصت کمتری جهت حضور در این مکان مقدس را دارند، از برگه های ختم قرآن غیر حضوری استفاده می نمایند و بعد از قرائت صفحه تعیین شده، تایید قرائت خود را به شماره پیامک درج شده در برگه اعلام می نمایند. همچنین جهت تسهیل در این امر، دستگاه ختم غیر حضوری قرآن، اذکار و ادعیه برای اولین بار توسط دارالقرآن الکریم این مکان مقدس طراحی و اجرا شده و هم اکنون در حال بهره برداری است.
جُنگ های قرآنی
جُنگ های قرآنی ، با محوریت قرآن و عترت و با هدف ارائه برنامه های جدید و متفاوت، اجرای مسابقه و برنامه های متنوع و جذاب از قبیل پرده خوانی ، قصه گویی معرفی خانواده های موفق قرآنی و… ویژه خانواده ها در ایام نوروز، ماه مبارک رمضان، نیمه شعبان و مناسبتهای ویژه برگزار می گردد. این محافل ضمن تشویق و ترغیب نوجوانان و جوانان به فراگیری معارف قرآن کریم و نیز ارتباط مستقیم مخاطب با قاریان، حافظان، گروه های همخوانی و مدیحه سرایی توانسته است نقش بسزایی در غنی سازی ایام فراغت خانواده های محترم در فرصت حضور در این مکان مقدس داشته باشد.
برگزاری مسابقات قرآنی
یکی از راههای آموزش جذاب معارف قرآن و عترت به ویژه در رده های سنی کودکان و نوجوانان که باعث یادگیری موثر و ماندگار خواهد شد ، روش آموزش از راه برگزاری مسابقه است.
این فعالیت به صورت کتبی، حضوری و غیر حضوری در محافل و نمایشگاه دائمی شبستان قرآنی با محوریت آیات مهدوی و سبک زندگی قرآنی از محتوای نمایشگاه های برگزار شده در شب های چهارشنبه و جمعه و در ایام و مناسبت های خاص مذهبی و ملی اجرا می گردد. از جمله مسابقات برگزار شده می توان به مسابقات ربیع الانام ۱، ۲ و ۳ در ایام نوروز، مسابقات نورالهدی ۱، ۲ و ۳ در ایام نیمه شعبان، مسابقه سبک زندگی قرآنی و قرآن، فقه و زندگی و… ویژه زائرین و نمازگزاران ومسابقات فجر صادق (حفظ و تفسیر سوره مبارکه فجر در ایام دهه فجر) و طلیعه انس (حفظ موضوعی و آشنایی با آیات و روایات بر مبنای کتاب هر روز با قرآن و عترت ) ویژه کارکنان و خانواده های کارکنان اشاره نمود.
نمایشگاه دائمی و موزه قرآن
در این نمایشگاه، تابلوهایی بسیار زیبا با عنوان سبک زندگی و شگفتی های آفرینش در قرآن با استناد به آیات قرآن و منابع تفسیری به صورت مصوّر، جهت بازدید عموم علاقمندان طراحی و نصب گردیده است. ارائه نحوه و مراحل سیر آفرینش آسمان ها و زمین، گیاهان و موجودات در قرآن با توضیح مختصر و مفید، بیان و آموزش غیر مستقیم نکات اخلاقی و اجتماعی تابلوهای سبک زندگی قرآنی از موارد جذاب و پربازدید این نمایشگاه قرآنی است.
همچنین در موزه قرآن کریم، حدود ۵۰ مجلد قرآن نفیس، قدیمی و ارزشمند اهدایی به مسجد مقدس جمکران همراه با شناسنامه آن شامل نام خطاط، نوع خط، سال کتابت و قدمت، در معرض بازدید علاقه مندان قرار داده شده است.
آئین ترتیل خوانی
با عنایت به اهمیت و تاکید بر تلاوت و ختم قرآن کریم در ماه مبارک رمضان ، واحد دار القرآن الکریم مسجد مقدس جمکران طبق سنوات گذشته، بعد از نماز عصر، برنامه جزء خوانی قرآن کریم را با حضور قاریان و حافظان برجسته استانی، کشوری و بین المللی برگزارمی نماید. حضور پرشور و استقبال دوچندان زائران، نمازگزاران، کارکنان و عموم روزه داران اعم از خواهران و برادران نسبت به سال های گذشته، از ویژگی های این محفل نورانی می باشد. اجرای کرسی ملی تلاوت، برگزاری مسابقه و اهدای جوایز به قید قرعه بین شرکت کنندگان، بیان نکات مهم و تفسیری هر جزء توسط کارشناسان تفسیر از دیگر برنامه های آیین باشکوه ترتیل خوانی مسجد مقدس جمکران می باشد.
کرسی ملی تلاوت
یاد بگیریم که جلساتی داشته باشیم فقط برای شنیدن کلام الله جلسه زیاد هست، لیکن احتیاج هست در میان مردم ما که قلباً علاقه مند به قرآنند- جلساتی باشد ، فقط برای شنیدن… همینطور که ما پای یک منبر جمع میشویم، پای یک مداحی جمع میشویم و به آن گوش میدهیم پای تلاوت قرآن جمع بشویم و به آن گوش بدهیم و از آن بهره ببریم… این الفاظ پاکیزه و مقدسی است که از غیر بر قلب مقدس پیغمبر نازل شد و پیغمبر این ها را در اختیار ما گذاشت. (بیانات مقام معظم رهبری حفظه الله در دیدار با قاریان روز اول ماه رمضان ۱۲/۶/۸۷)
با توجه به حضور پرشور علاقمندان به حضرت ولی عصر ارواحنا فداه در شب های چهارشنبه و برآورده کردن انتظار میهمانان و نمازگزاران در اجرای هر چه بهتر تلاوت اذانگاهی مغرب، این واحد اقدام به برگزاری کرسی ملی تلاوت اذانگاهی مغرب توسط قاریان برجسته و بین المللی نموده است. قبل از شروع تلاوت نیز، خلاصهای از نکات مهم تفسیری آیات مورد نظر، توسط قاری و یا کارشناس مربوطه برای مستمعین بیان میگردد. پخش مستقیم و زنده این کرسی تلاوت از شبکه رادیویی قرآن، مطلوب و مورد انتظار بوده و هماهنگی مقدماتی لازم در این خصوص، صورت پذیرفته است.
گروه همخوانی و مدیحه سرایی خدام المهدی(عج)
این گروه که متشکل از خادمین افتخاری مسجد مقدس جمکران میباشند که از اوایل سال ۱۳۹۴ با هدف خلق آثار مهدوی آغاز به کار نموده است و در مناسبتها و مراسم ملی و مذهبی به اجرای برنامه در فضای قدسی مسجد می پردازند. اجرای برنامه تواشیح و مدیحه سرایی توسط گروهی که همه اعضای آن از خادمین محترم بوده و با لباس خادمی و متحد الشکل به اجرا می پردازند، لطف خاصی به این فعالیت بخشیده است. اجرا در برنامه ها و محافل قرآنی که از طرف دارالقرآن الکریم مسجد مقدس جمکران در مناطق محروم برگزار می گردد از دیگر موارد برنامه ریزی شده برای این گروه است.
ایستگاه مطالعه
دارالقران الکریم مسجد مقدس جمکران به منظور افزایش سطح معلومات و اطلاعات عمومی و تخصصی مراجعین محترم و رساندن پیام قرآن و عترت، به ارائه و معرفی کتابهای آموزشی و تبلیغی قرآنی در زمینه های احکام، تفسیر، مفاهیم، تجوید و … جهت مطالعه مراجعین محترم نموده است. هر یک از علاقمندان می توانند با توجه به مدت زمان حضور خود در شبستان قرآنی، با مطالعه این کتب، از زلال ناب معارف قرآن و عترت بهره مند شوند.
تولید نرم افزارهای قرآنی
به منظور نشر و ترویج فرهنگ قرآنی، دارالقرآن الکریم مسجد مقدس جمکران اقدام به تولید نرم افزارهای قرآنی از برخی برنامه های قرآنی اجرا شده در مسجد مقدس جمکران جهت استفاده عموم علاقه مندان نموده است. در حال حاضر ۱۶ نرم افزار قرآنی از برنامه ها و فعالیت های تبلیغی، ترویجی و آموزشی دارالقرآن الکریم با عناوین محافل قرآنی(با نام نرم افزاری محافل آسمانی) ، ترتیل خوانی(با نام نرم افزاری آوای ملکوت) ، قاریان نوجوان (با نام نرم افزاری طراوت تلاوت) , کارگاه آموزشی “هرمادر ایرانی ، یک مربی قرآنی” (با نام نرم افزاری مادران قرآنی) ، آواهای منتخب مهدوی گروه های تواشیح و همخوانی سراسر کشور(با نام نرم افزاری عهد جانان ) تولید گردیده و در غرفه معرفی محصولات و آثار برتر قرآنی عرضه می شود. از قابلیت های این نرم افزارها می توان به سه بعدی بودن تصاویر صحن های مختلف مسجد مقدس جمکران به عنوان هدیه فرهنگی، چند رسانه ای بودن این نرم افزار ها، امکان کپی برداری از فایل های صوتی و تصویری نرم افزارها اشاره نمود.
تأمین محتوا و چاپ بروشورهای قرآنی
به منظور هدفمندی و ارتقاء سطح کیفی و کمی فعالیتهای آموزشی، تأمین محتوای کتب و بروشورهای قرآنی، از دیگر وظایف و خدمات دارالقرآن الکریم مسجد مقدس جمکران می باشد. در همین راستا میتوان به کتب و بروشورهای گردآوری شده با عناوین سبک زندگی قرآنی، امام مهدی در آیینه قرآن، اهمیت حفظ موضوعی قرآن کریم، تربیت فرزند قرآنی،«انس با قرآن و حدیث»در هفت قدم ، آشنایی با فعالیتهای قرآنی مسجد مقدس جمکران، اهمیت وفوایدازدواج درقرآن، حفظ قرآن، تصحیح قرائت نماز، جایگاه زن در قرآن و… اشاره نمود.
معرفی و عرضه آثار و محصولات برتر قرآنی
در راستای امر تبلیغ و ترویج و تسهیل دسترسی عموم مراجعین به محصولات قرآنی، غرفه معرفی و عرضه آثار و محصولات برتر قرآنی در شبستان قرآنی راه اندازی گردید. در این غرفه انواع نرم افزارهای قرآنی اعم از آموزشی مانند تجوید، صوت و لحن و… ، نرم افزارهای تلاوت های ماندگار قاریان برتر جهان اسلام (قاریان ایرانی و غیر ایرانی)، تلاوت تحقیق و ترتیل، نرم افزار بازی های قرآنی ویژه کودکان و کتاب های آموزش قرآن در معرض بازدید علاقمندان به فراگیری قرآن کریم قرار دارد.
نشریه قرآنی بشارت
با عنایت به اینکه بیش از ۲۰ فعالیت قرآنی در دارالقرآن الکریم این مکان مقدس اجرا می شود، این واحد با همت تعدادی از خادمین افتخاری ، اقدام به راه اندازی ماهنامه قرآنی بشارت با هدف اطلاع رسانی و آشنایی بیشتر عموم با فعالیت های قرآنی مسجد مقدس جمکران در بین مجموعه همکاران و سایر موسسات و مراکز قرآنی نموده است. علاوه بر اطلاع رسانی فعالیت ها، حکایت ها، نکات و مسائل مربوط به سبک زندگی قرآنی، از دیگر بخش های این نشریه می باشد.
برپایی نمایشگاه قرآن و عترت با همکاری و مشارکت نهادها، مراکز و مؤسسات فعال قرآنی
ماه مبارک رمضان ماه نزول قرآن و نمایش عظمت و شکوه قرآن است و از آنجایی که راه نجات بشریت در قرآن نهفته است، برپایی نمایشگاه قرآن و عترت با هدف بهره مندی از فضایل معنوی این کتاب آسمانی با همکاری و مشارکت نهادها، مراکز و مؤسسات فعال قرآنی از دیگر فعالیت های جاری دارالقرآن می باشد. اجرای برنامه های متنوع و خدمات ویژه قرآنی، برپایی غرفه با موضوعاتی از قبیل نجوم در قرآن، مهدویت در قرآن، معرفی فعالیتهای قرآنی مسجد مقدس، پخش کلیپ های قرآنی، معرفی آثار و محصولات برتر قرآنی، پاسخ به شبهات قرآنی، مشاوره حفظ و تصحیح قرائت نماز، برگزاری ختم های حضوری و غیر حضوری قرآن ، اذکار و ادعیه، گالری شگفتی های آفرینش در قرآن از بخش های مختلف این نمایشگاه محسوب می شود. ضمناً برگزاری نشست های تخصصی با موضوعات قرآنی با حضور کارشناسان و اساتید، محافل و جنگ های قرآنی از دیگر برنامه های قرآنی دارالقرآن الکریم مسجد مقدس در ماه بهار قرآن می باشد.
برنامه های قرآنی موکب اربعین
هر سال به بهانه موسم اربعین، خیل عظیم مشتاقان امام حسین (ع) بزرگترین همایش الهی و سیاسی تاریخ را رقم می زنند. این مراسم بستر بسیار مناسبی برای فعالیت های فرهنگی مشترک است که در راس آنها برنامه های قرآنی می باشد. از آنجایی که اجرای برنامههای قرآنی همواره منشا خیرات و برکات فراوان بوده و ثمره آن تعاون، هم دلی، انس و الفت میان جامعه اسلامی است و با عنایت به حضور بیش از ۷۰ کشور در این مراسم معنوی، فعالیت های قرآنی می تواند به عنوان محور و ستون خیمه فعالیت های فرهنگی قرار گیرد. معاونت فرهنگی مسجد مقدس جمکران نیز در این مراسم با شکوه، حضور ویژه داشته و در کنار خدمات فرهنگی دیگر به ارائه خدمات قرآنی بین زوار حسینی می پردازد. برپایی نماز جماعت درسه وعده اذانگاهی، اجرای تلاوت و اذان زنده قبل از نماز های صبح، ظهر و مغرب، تصحیح قرائت نماز، برگزاری محافل قرآنی با مشارکت دیگر عتبات و هیئات قرآنی و مردمی عراق ، قاریان بین المللی و گروه های تواشیح حضور یافته در مراسم پیاده روی، انجام ختم کل قرآن و صلوات به صورت حضوری و غیرحضوری از دیگر خدمات ویژه قرآنی در موکب مسجد مقدس جمکران در ایام اربعین حسینی می باشد. امید است با توجه به لزوم تقویت فعالیت های قرآنی در مراسم اربعین حسینی ، فعالیت های قرآنی به عنوان مراسم اربعین ایجاد شود تا شاهد ارتقای سطح کیفی این فعالیت ها در این رویداد تاریخی باشیم.