حضور در جلسات و کلاسهای حفظ
در ابتدا باید متذکر شویم که کار حفظ قرآن اساساً کاری فردی و شخصی است و حافظان بسیاری وجود دارند که از ابتدا تا انتهای کار خود، استادی ندیده یا مقیّد به حضور در جلسات و کلاسهای حفظ نبوده‌اند، اما موفقیتهای زیادی نیز کسب کرده‌اند. اما با این وجود تأکید می‌کنیم که حضور در جلسات و کلاسهای حفظ و بهره‌مندی از توصیه‌ها و رهنمودهای اساتید حفظ قرآن از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند کار حفظ قرآن را تسهیل کند و حافظ را خیلی زودتر به مقصد برساند. بیشتر و بلکه همه حافظان موفقی که انفرادی کار کرده‌اند نیز این نکته را تأیید می‌کنند و اذعان دارند که در صورت استفاده از تجربیات اساتید حفظ، بسیار زودتر و آسان‌تر به نتیجه می‌رسیدند. توصیه اکید ما به علاقمندان به حفظ قرآن آن است که پیش از آغاز جدی کار سعی کنند از تجربیات اساتید این حوزه بهره‌مند شوند و چه بهتر که این کار را با شرکت در جلسات یا کلاسهای حفظ عملی سازند؛ اما در صورتی که این امر میسر یا ممکن نباشد این کار را از طریق مشاوره تلفنی یا حضوری به انجام رسانند.
اما دلیل تأکید بر حضور در جلسات حفظ فوائد فراوان این کار است که ذیلاً به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
۱- نخستین و مهم‌ترین فایده حضور در جلسات ـ چنانچه گفتیم ـ بهره‌مندی از تجربیات اساتید حفظ است. یقین داشته باشید که راهنمایی‌های این عزیزان در موضوعاتی چون «ایجاد و تقویت انگیزه، انتخاب بهترین و مناسب‌ترین روش حفظ قرآن، آگاهی از ارتباطات لفظی و معنایی در حفظ مقاطع جدید،ارائه برنامه‌های کارآمد و مفید برای مرور و تثبیت محفوظات،آشنایی با نکاتی که به ارائه بهتر محفوظات کمک می‌کند، جلوگیری از بروز افراط و تفریط در کار حفظ، بیان نکاتی در جهت تقویت تجوید و صوت و لحنو …» برای شما مفید و مثمر ثمر خواهد بود و روند حفظ شما را تسهیل کرده و زمان نتیجه‌گیری و چشیدن طعم شیرین موفقیت را برایتان نزدیک خواهد کرد.
۲- فضای جلسات و کلاسهای حفظ و حضور در جمع علاقمندان به حفظ آیات نورانی قرآن خود عامل مهمی جهت تقویت انگیزه افراد برای تداوم کار حفظ قرآن است.
۳- فضای رقابتی سالم و دوستانه‌ای که عموماً در کلاسها و جلسات حفظ قرآن حاکم است خود عامل مهمی برای پیشرفت هرچه بهتر شرکت‌کنندگان در زمینه‌های «حسن حفظ، تجوید و صوت و لحن» است. ابتکاری که از سوی بیشتر اساتید و مربیان حفظ به کار گرفته می‌شود برگزاری مسابقات گروهی و میان‌گروهی در بین شاگردان است که همین نکته عامل مهمی در جهت پیشرفت آنان شمرده می‌شود.
۴- حضور در جلسات حفظ و ارائه محفوظات نزد دیگران علاوه بر اینکه تواناییهای حافظان را به طور جدی محک می‌زند، موجب از بین رفتن ترس و اضطراب آنان شده و آمادگی لازم را برای حضور موفق در محافل و مسابقات قرآنی فراهم می‌آورد.
پرسش از محفوظات، یکی از ارکان جلسات حفظ
موضوع پرسش از محفوظات جایگاه بسیار مهمی در فرآیند حفظ قرآن دارد؛ به این سبب که اگر حافظ قرآن در معرض پرسش از محفوظات قرار نگیرد، هیچگاه حافظ بودن او و میزان تسلطش بر محفوظات سنجیده نخواهد شد.[۱] به علاوه اینکه اگر حافظ سعی کند همواره خود را در معرض انواع پرسشها از سوی افراد مختلف ـ اعم از استاد حفظ، همکلاسیها، دوستان و اعضای خانواده ـ قرار دهد، تا حد بسیار زیادی بر استرس این کار غلبه خواهد کرد و در نتیجه به هنگام حضور در محافل، آزمونها و مسابقات تا حد بسیار زیادی بر اضطراب خود غلبه خواهد نمود.
یکی از ارکان اصلی جلسات و کلاسهای حفظ هم «پرسش از محفوظات» است و بهترین شکل پرسش و پاسخ بی‌تردید در آنجا تحقق می‌یابد. معلمان و مربیان موفق حفظ با استفاده از روشهای متنوع پرسش ـ از قبیل پرسش فردی یا گروهی و حتی ساماندهی گروههای مباحثه در کلاس ـ میزان تسلط شاگردان بر محفوظات را ارزیابی کرده و به تناسب وضعیتهای مختلف ایشان راهکارهای لازم را ارائه می‌نمایند.
پی نوشت:
[۱] . این اهمیت تا آنجاست که برخی اساتید حفظ «پرسش از محفوظات» را به عنوان آخرین مرحله از مراحل حفظ یاد کرده‌اند.